31 Temmuz 2018 Salı

15 Temmuz 2018 Pazar

Goodwood Festival of Speed


Goodwood Yerleşkesinin ilk binası 1730 senesinde mimar Roger Morris tarafından yapılıyor. 1970 senesine referans vermek gerekirse aynı sene Patrona Halil isyan ederek 3. Ahmet'i tahttan indirdi ve Lale Devri sona erdi. 

''Tuğladan bir Roma buldum, mermerden bir Roma bırakıyorum'' diyen İmparator Agustus, ünlü askeri mimar Marcus Vitruvius Pollio'nun hamisidir. M.Ö 80-15 arasında yaşayan Vitruvius'tan geriye herhangi bir yapı kalmamış olmasına rağmen bugün ismini bilmemize sebep yazdığı on ciltlik De Architectura'dır.
1537'de hümanist filozof Gian Giorgio , genç yetenekli Andrea Pietro della Gondola'yı işe aldı ve onu Vitruvius'un fikirleri ile tanıştırdı. Palladio lakabını (Bilge olan) alan genç adam Roma mimarisinden esinlendiği yapıları ile Venedik'te çok ünlü oldu. Quattro Libri dell'Architecttura'yı (Mimarinin dört kitabı) yayınlaması şöhretini daha da büyüttü.
Kıta Avrupasında Barok tarzın hakim olduğu dönemde İngiltere de Pallian mimari hakim olmuş.
Yani Vitruvius'un MÖ.15'te tamamladığı De Architectura'dan esinlenen Palladio'nun 1537-1580 tarihleri arasında yaptıkları ve yazdığı kitaplardan esinlenen Matther Brettingham 1747-1750 arasında Palladian tarzdaki güney kanadını inşaa etmiş. Vay arkadaş.



Yapının ilk planlanışı parça parça inşa edilerek planın sekizgene tamamlanması imiş. Bu doğrultuda, 1771 yılında Mimar James Wyatt , yapıya kuzey kanadını ekliyor (Bu kısım 1960da yıkılmış).
1800 yılında ise Brettingham'ın güney kanadına Regency State Konutlarını ve ana binanın giriş cephesinin iki yanındaki yuvarlak planlı kuleleri ekliyor.
Goodwood Yerleşkesi bu haliyle bir bile saray yavrusu iken sekizgene tamamlayıp kiminle sidik yarıştıracaklardı bilmiyorum ama ingiliz aristokrasisinin soluğu 3. kanatta kesilmiş.
Goodwood Yerleşkesi bu haliyle gösterişli bir iç dekorasyona fakat oldukça sade bir dış cepheye sahip.

Bugün Goodwood'u haritaya sokan kişi Lord March. Profesyonal bir fotoğrafçı olan Lord, İngiltere'de fotoğrafçılan artık nasıl para kazanıyorsa, 1990'da Goodwood'u satın alıyor, kısa süre sonra da Richmond Dükü oluyor. Dük olmasının, Goodwood'u almasıyla bir ilişkisi var mı bilmiyorum. Ev sahibi olunca Dük mü oluyorsun? Kadro mu açılmasını bekliyor muş, kafamda deli sorular var.

Her neyse! Dük'ün aklındaki plan Goodwood'un eski motor sporu geleneğini geri diriltmek ve bölgeye bir canlılık getirmekti ama tarihi Goodwood pistinde yarış düzenlemeye kalktığında karşısında efsanevi İngiliz bürokrasisini bulmuş. Bürokrasinin engellerinden sıyrılmak için ilk Festival of Speed yarışını kendi arazisinde düzenledi. Hatta adına da yarış değil bir tür gösteri diyerek kendini kanuni engellerden sıyırdı.
Goodwood yarışlarının ilki ve sancak gemisi Festival of Speed. Hillclimb (tepe tırmanışı), Soapbox challenge ( yokuş aşağı yarış), Forest Rally Stage (Orman rallisi), Supercar run (son model arabalar için zaman yarışı), Cartier Style et Luxe; jürili bir otoşov.
Moving Motor Show
Goodwood Revival'ın özelliği ise katılımcı araçların 1940-50-60 dönemi aracı olması.
Goodwood Festivali bir yarıştan çok gösteri. İzleyiciler için getirdiği kıyafet kodu bile buna bir gösterge. Parasını verdim, ister şortla istersem de mayomla gelir gezerin diye bir görgüsüzlük yapamıyorsun.
Qatar Goodwood ise at yarışı.
İşin özü yarış değil de gösteri olduğundan Goodwood'da insanın karşısına çıkacaklaırn sınırı yok gibi. Bu sene Jetpack, çimbiçme makinası ve 1. dünya savaşından kalma bir uçak bile vardı.
Richmond Dükü sadece yarış düzenlemekle de kalmıyor. Her sene heykeltraş Gerry Judah'a festivalde sergilemek üzere bir heykel yaptırıyor. Benim de Festival of Speed ile tanışmam aslında Gerry Judah'ın işlerini görmem ile oldu.
Gerry Judah

2006 Renault-Grand Prix'in 100. yılı. Bilgisayara bağlanan Formula 1 araçları ile Gerry Judah'ın yaptığı sistemi gramafon gibi kullanıp God Save The Queen şarkısını çalmışlar

2017 Bernie Ecclestone'un şerefine yapılmış bu heykel, Formula1'in  multimilyar dolarlık bir yapıa dönüştürmesini kutluyor.

2018 Porsche- Porsche'nin 70. yılında havaifişekten esinlenen bir heykel ile açılışı yaptılar bu sene.

Ulan ben ülkede adam gibi heykel görünce gözlerim yaşarıyor. Isparta, sokak ortasında kafana saksı düşer de hafızanı kaybedersen nerede olduğunu hatırlaman için dev gül  heykelleri ile doluyken adamlar her sene böyle bir şaheser yapıp sonra da söküp atıyorlar! 

Festival of Speed'İ belli bir tarihi yok. Her sene Le Mans ya da Formula1 ile çakışmaması için tarihi ayarlanıyor. İlk senelerde yaşadıkları izdihamdan dolayı seyirciye bir kota koymuşlar. 
Good wood Festival haricinde herhangi bir otel gibi. Gidip konaklayabilir, gezi turlarına katılabilir ya da 5 çayına katılabilirsiniz. Evete ingiliz olunca 5 çayı etkinliğiniz oluyor, kapıda bilet kesiyorsunuz filan.

Goodwood gösterişli bir yapı olmasına rağmen İngiltere gibi bir ülkede  bulunmaz hint kumaşı değil. Ama bugün Goodwood ismi Festival of Speed ile bir markaya dönmüş duruşumda. Maalesef benim bu yazıyı kaleme aldığım gecenin bu saatinde sterlin 6.5TL iken İngiltereye gidip Festival of Speed'i izlemek biraz hayal gibi sanki.  Yine de umudumu yitirmiyorum. Aklımın bir köşesindesin Richmond. Olur da toplumsal statüde basamak atlarsam kapındayım!

Kayak:
Wikipedia (Tabi ki girmedim, deli misin! Yasak oğlum. Sadece eski bir cumhurbaşkanı giriyormuş diye duymuştum)
https://www.goodwood.com (Resmi anasayfası. Aranılan tüm bilgiler burada mevcut az çok. Bilimum instagram hesaplarını da takip etmenizi ayrıca tavsiye ederim)
http://www.gutenberg.org/ebooks/20239 (Herkesi bu kadar etkileyen Vitruvius kimdir derseniz kitabının üzerindeki telifler kalktığından dolayı internetten bu adresteki gibi bedava versiyonlarını bulabilirsiniz. Yok illa arşivimde durması gerek diyenler için 20 küsür TL civarındaydı.

SaveSave